'Het diner' van Herman Koch

Zakelijke gegevens;

 

A) Het diner.

B) Herman Koch.

C) Noordhoff Uitgevers BV - uitgegeven in 2009 - 236 bladzijdes.

 

Samenvatting;

 

Paul Lohman gaat op uitnodiging van zijn broer Serge Lohman (een bekend politicus) met zijn echtgenote Claire en schoonzus Babette eten in een restaurant. Hij gaat eerst met zijn vrouw Claire wat drinken in een café in de buurt. Daar vraagt ze aan haar man of hij de laatste tijd merkwaardige dingen aan zoon Michel (hun 15-jarige zoon) heeft gemerkt. Paul moet dan terugdenken aan het bericht dat hij vlak voor ze weggingen op de mobiel van zijn zoon heeft gezien. Ze weten allebei dondersgoed dat er wat is gebeurd met hun zoon en verzwijgen dat voor elkaar. Dan gaan ze naar het restaurant waar ze hebben afgesproken, omdat Serge iets met hen wilde bespreken. Serge heeft ook een vijftienjarige zoon Rick en ook heeft hij een zoon uit Burkina Faso geadopteerd, wat zijn beeld als 'politicus' erg goed had verbeterd. De jongen heette Beau  en Paul ergert zich flink aan hem. Ze drinken als eerst een roze champagne van zo'n 10 € per persoon, per glas. Dit vind Paul belachelijk en dat blijkt ook erg duidelijk uit het boek. Hij ziet ook dat Babette betraande ogen heeft, waarschijnlijk had ze op de heenweg naar het etentje gehuild. De beide paren bestellen een voorgerecht. Paul ergert zich al gelijk aan van alles: de gerant met zijn culinaire praatjes over van alles en nog wat, de flauwe grappen die er verteld worden door Serge en natuurlijk de verhalen over het vakantiehuisje van Serge en Babette in de Dordogne. Paul wil even weg van  de mensen en gaat richting de wc waar hij een man ontmoet die aan hem vraagt of zijn dochter een foto zou mogen maken van Serge. Paul denkt dat het wel mag. Wanneer hij teruggaat  naar de zaal, ziet hij dat Claire en Babette weg zijn gegaan. Serge zegt vervolgens dat ze over hun kinderen moeten praten. Het hoofdgerecht wordt door de gerant opgediend, maar de vrouwen zijn nog steeds niet terug. Serge begint met eten en Paul gaat de vrouwen zoeken, hij denkt daarbij terug aan het fotomoment met de dochter van de wc-man. Serge heeft hekel aan mensen die lang blijven "plakken" en met hem blijven praten. Hij vind dit erg vervelend want hij vind zelf dat hij met 1 foto al genoeg heeft gedaan plus dat hij hier in zijn privé-tijd is. Hij was dus blijkbaar één grote belangstelling voor de wc-man en bleef "plakken" bij hem (waar hij een groot hekel aan heeft dus); hij wordt ongeduldig en onbeleefd. Hij doet dan net of hij op zijn mobiel wordt gebeld en breekt het gesprek met de man en dochter af. Paul was nog steeds bezig om de vrouwen te zoeken en hoorde dat er opeens een mobiel afging. Hij voelde Michel's mobiel in zijn broekzak en besefte dat hij er nog steeds in zat van eerder die avond. Hij besloot om nog een keer snel naar de wc van het restaurant te lopen en te kijken wie er belt. Er stond in koeienletters "thuis" met een grote foto van Claire op het schermpje. Paul nam op, want hij dacht dat Claire eerder naar huis was gegaan, omdat Paul haar niet kon vinden. Tot zijn verbazing was het niet Claire, maar Michel zelf die belde. Hij was zijn mobiel kwijt en was verbaasd dat zijn vader die had. Michel klonk van het ene op het andere moment zwaar gestresst en sprong gelijk op zijn fiets om het mobieltje op te komen halen. Paul besloot om in de bestanden te kijken van de mobiel van zijn zoon, het was wel verkeerd, maar hij was toch erg nieuwsgierig. Hij zag weer dat ene filmpje wat hij eerder had gezien die dag; een opname van een vrouwelijke zwerver die in het verleden is afgetuigd door Rick en Michel. Ze lag in een overdekt hokje met een pinautomaat toen de beide jongens geld wilden pinnen om te gaan stappen na hun gala dat ze hadden gehad op school die avond. Ze gooien met verschillende voorwerpen op de vrouw en op het laatst nog een lege jerrycan. Van deze jerrycan (waar de jongens van dachten dat hij leeg was), bleek dat er nog bezinedampen in zaten. Ze gingen weg en kwamen nog niet eens een halve minuut later terug op het laatste voorwerp naar de vrouw te gooien; wat er uitzag als een aansteker. Het volgende beeld was een fel lich en er was niets te zien op het beeld. De vrouw is levend verbrand was de conclusie van de politie en het filmpje van de bewakingscamera is op “Opsporing verzocht” uitgezonden met het commentaar van een steeds slechter wordende samenleving. De beelden waren erg onduidelijk, waardoor Rick en Michel niet zo goed te herkennen waren geweest. Toch had Paul hen toen al gelijk herkend, volgens Paul zijn vrouw niet (maar dat heeft hij mis). Paul heeft naar de filmpjes op youtube gezocht over de brandende zwerfster, hier bleek nog meer materiaal op te staan wat opgenomen is met een mobiele telefoon. Paul liep naar buiten om Michel op te wachten zodat niemand kon zien dat Michel er was. Hier hebben Paul en Michel een gesprek, Michel doet afstandelijk en later zegt hij dat hij wordt gechanteerd door Beau. Hij wil 3000 euro hebben om te zorgen dat hij hen niet aangeeft en de laatste beelden niet op youtubezal plaatsen. Paul komt er ook achter dat Claire even veel weet als hem wanneer hij de voicemail van Michel beluisterd. Claire had gezegd dat zij en papa wel iets langer wegbleven zodat hij de tijd kon nemen en dat papa hier absoluut niets van mocht weten. Op het moment belde Claire Paul om te vragen waar hij is, ze komt erachter dat Michel bij Paul is en komt gelijk naar hen toe. Paul verzint als smoes dat hij 50 euro had geleend van Michel en dat Michel het vanavond nog nodig had om uit te gaan. Michel vertrok en Paul en Claire gingen samen weer naar de dinertafel. Dan komt er een paar hoofdstukken lang een flashback in het boek voor dat Paul nog geschiedenisleraar was op een middelbare school; het ging na een tijd niet goed met hem en er kwamen veel klachten van ouders die de lessen niet meer goed vonden van hem. Hij werd doorgestuurd naar de schoolpsycholoog en komt daar te weten dat hij een genetische afwijking heeft. Na dit nieuws gehoord te hebben is hij doodsbang dat zijn toekomstige kindje deze afwijking ook zou hebben. Gelijk dezelfde dag toen hij thuis kwam vroeg hij aan Claire of ze kinderen wou en of ze ooit van vruchtwaterpunctie had gehoord. Bij zo'n onderzoek nemen ze vruchtwater bij een vrouw af om te kijken of alles normaal in orde is. Claire hield het onderwerp een beetje op afstand en ze hadden het er niet meer over. Nog niet eens een week later ligt Claire, ineens, uit het niets, in het ziekenhuis. Natuurlijk slaapt Paul gewoon thuis, want hij moest voor zijn jonge zoontje zorgen. Op een avond wanneer Paul en Michel net wouden beginnen aan het avondeten komen Serge en Babette aangewaaid en ze stonden erop dat zij een tijdje voor Michel zouden zorgen zodat Paul dan meer tijd voor zichzelf heeft en een aantal dingen te verwerken. Dit vond hij onzin en hij wist voor de volle 100 % dat Claire dit ook belachelijk zou vinden. Alleen nog niet eens 5 minuten later komt hij erachter dat Serge en Babette dit in opdracht moesten vragen van Claire. Paul wordt woedend en krijgt een driftaanval. Door deze aanval slaat hij de macaronipan op het hoofd van Serge, die daarna gewond neervalt. Ondertussen is er in het restaurant waar Paul, Claire, Serge en Babette zitten, het nagerecht aangekomen en gedraagt Babette zich zeer onfatsoenlijk; ze doet moeilijk over alles en kraakt de gerant de hele tijd af. Serge schaamde zich erg voor Babette want alle andere gasten in het restaurant keek naar hun tafel. Paul en Claire vonden het voorval best wel vermakelijk en keken elkaar lachend aan. Hierna komt het gesprek waar de hele avond om draaide; Serge begon over het voorval van Rick en Michel (hun zoons) en de vrouwelijke zwerfster in het hokje van de pinautomaat. Hij zegt dat Rick eronder lijdt en dat alles Michel's schuld is. Als hun zoons bekennen voor wat ze hebben gedaan betekend het dat het met de politieke carrière van Serge is gedaan. Nog niet eens een dag later wil Serge een persconferentie regelen om zich terug te trekken als lijsttrekken voor de aankomende verkiezingen. Dit betekend ook dat Babette geen "first lady" zal worden, tot de grote teleurstelling van Babette. Daarom roept ze de hulp in van Claire en Paul om dit te voorkomen, omdat ze niet achter de keuze van Serge staat. Serge was vastbesloten om te stoppen met de politiek en had in het café waar Paul en Claire eerder zaten te praten op de avond van het diner met Serge en Babette een persconferentie geregeld. Claire vraagt aan Paul of hij Serge wil tegenhouden en de persconferentie af te blazen. Hier zegt Paul "nee" op en besluit Claire het zelf wel zou doen. Wanneer zij weggaat, gaan Paul en Claire even later richting het café en zien ze alleen maar politieauto's en ambulances bij het café. Toen ze dichterbij kwamen zagen ze dat Serge gewond was geraakt in zijn gezicht, Babette bij hem in de ambulance stapt en Claire mee wordt genomen door de politie. Terug in het restaurant vraagt Paul om de rekening aan de ober, die zegt dat deze al door de heer Lohman is betaald. Paul is normaal nooit zo erg van het "fooi geven" maar als fooi geeft Paul toch wel € 450,- gegeven aan de gerant met de mededeling dat hij hem en zijn zoon nooit in de tuin van het restaurant heeft zien staan. Dan volgt zijn opsomming van alles wat er later nog is gebeurd; Serge heeft de verkiezingen niet gewonnen, zijn veranderde imago zal waarschijnlijk de oorzaak zijn geweest. Hij had zijn baard laten staan om zijn litteken te kunnen verbergen van Claire. Serge heeft geen aanklacht ingediend tegen haar. En ook Beau was sinds die avond spoorloos verdwenen. Ze hadden nog lang naar hem gezocht en de media hadden allemaal al bedacht dat hij misschien terug was gegaan naar zijn geboorteland. Maar Paul wist beter; op de avond na het diner was Michel thuisgekomen: hij zag er "beschadigd" uit en had verteld dat de website van "Men in Back" waarop het filmpje van hem, Rick en de vrouw was te zien geweest, helemaal verwijderd was van het internet en Beau was ook spoorloos verdwenen. Paul kwam er ook achter dat Claire voor de geboorte van Michel toch een vruchtwateronderzoek had ondergaan; ze had de uitslag alleen nooit tegen hem verteld. Op het formulier van het onderzoek dat hij vond, had hij nog andere dingen gelezen; was hij wel de vader van Michel ?

 

Over de auteur;

 

Koch werd geboren in Arnhem en verhuisde met zijn ouders toen hij 2 was, naar Amsterdam-Zuid. Zijn middelbare school heette ‘Het Montessori Lyceum’ en werd daar al snel verwijderd wegens zijn gedrag. Later studeerde hij een paar maand Russisch en werkte een jaar op een  boerderij in Finland. Hij is bekend als televisiemaker en acteur in de televisieserie ‘Jiskefet’, hij schrijft romans en is columnist voor o.a de Volkskrant. Hij is getrouwd met de Spaanse Amalia en heeft een zoon Pablo, die in 1994 geboren is. Hij schreef ook wel eens onder het pseudoniem ‘Menno Voorhof’. Zijn bekendste roman is ‘Het diner’ en is geïnspireerd door de moord op de dakloze vrouw María del Rosario Endrinal Petit in Barcalona in december 2005. De 3 jonge daders kwamen, net zoals uit dit boek, uit een goede familie. Dit boek had in 2009 de NS Publieksprijs gewonnen.

 

Over het boek;

 

A) Op de voorkant van het boek staan 2 jongens, 1 zit gehurkt en 1 staat. Dit zijn de Rick en Michel, de jongens die de moord op hun geweten hebben op een dakloze vrouw in een pinautomaat.

B) Nee, het boek is aan niemand opgedragen.

C) Voornamelijk het restaurant waarin ze dineren en de verhalen die ze aan het elkaar vertellen. Je hebt af en toe terugblikken in het leven wat Paul heeft meegemaakt. De schrijver heeft hiervoor gekozen omdat je alleen in een restaurant kan dineren.

D) Dit verhaal is geschreven vanuit Paul, je leest zijn gedachten en je voelt zijn gevoelens.

E) Het verhaal heeft een open einde. Op het laatst vind Paul een geboorteformulier waarop de gegevens van Michel staan en dat Claire voor de bevalling een vruchtwaterpunctie heeft laten doen, dit heeft ze hem nog nooit verteld en niet alle gegevens kloppen wat op het formulier staat. Is Paul wel de echte vader van Michel?

 

Leeservaringen;

 

Het verhaal sprak met erg aan omdat ik het leuk vind om te lezen wat Serge, Babette, Paul en Claire zouden bespreken tijdens het diner.

Het boek heeft me geen nieuwe kanten van het verhaal laten zien, ik had eigenlijk al wel verwacht wat ze zouden gaan doen.

Ja, van tevoren had ik wel gedacht dat ze 'het schandaal van hun zonen' naar buiten zouden brengen, als dit later in de toekomst uit was gekomen, was het een nog groter schandaal geweest.

Ik ben niet anders tegen het onderwerp aan gaan kijken, ik had al wel verwacht hoe het zou zijn gegaan.

Je kunt je goed verplaatsen in de hoofdpersoon; je voelt de gevoelens van Paul en je leest zijn gedachten.

Er zit niet genoeg tempo in het verhaal; alles word zeer uitgebreid beschreven en daar word je na een bepaalde tijd echt moe van.

De gebeurtenissen zijn geloofwaardig, de schrijver verteld net alsof alles echt gebeurd kan zijn.

Het zijn levendige personages, ze lijken net echt en je kan je goed in ze verplaatsen.

Paul veranderd niet omdat hij zich hetzelfde blijft gedragen.

Nee, ik zou niet op Paul willen lijken of hem willen zijn. Het lijkt me moeilijk mee om te gaan met het feit dat je 15-jarige zoon en neefje een dakloze vrouw hebben verbrand.

 

Verwerkingsopdracht;

 

Ik heb de verwerkingsopdacht; 'In de loop van het verhaal gebeurt het misschien wel dat je je boos maakt over wat een van de personages doet of nalaat. Stel je voor dat je iets aan het verhaal zou mogen veranderen en een nieuw personage zou kunnen toevoegen. Bedenk in welke situatie je een nieuw persoon zou willen laten optreden en beschrijf wat er dan gebeurd' gekozen.

 

De nieuwe persoon die in het verhaal zou komen zou een onbekende man zijn. Een man die niemand kent, Babette, Serge, Paul en Claire, niemand. Nadat ze achter het feit zijn gekomen dat hun zoons een dakloze vrouw hadden mishandeld en vermoord, kwam hij in actie. Later blijkt hij de 'vriend' te zijn van de vrouw en had alles gezien. En dit terwijl Rick en Michel niemand hadden gezien. Hij bedreigt Serge dat hij al de informatie die hij heeft, openbaar zou maken en dat zijn politieke carriere afgelopen zou zijn. Ook volgde de man Babette, hierdoor werd ze erg bang en besloten ze met z'n 4en dat het genoeg was; hier moest een einde aankomen. Ze besluiten dat Serge het schandaal zelf in het openbaar zou brengen en dat ze dus geen last meer zouden hebben van de onbekende man.